Udało się wyznaczyć punkt, poza którym potężna masa antarktycznego lodu się rozpadnie
22 kwietnia 2021, 10:43Po raz pierwszy naukowcy udowodnili, że Pine Island Glacier w Zachodniej Antarktydzie może przekroczyć punkt, poza którym zacznie gwałtownie i nieodwracalnie tracić masę, co będzie miało znaczące konsekwencje dla globalnego poziomu oceanów. Pine Island Glacier to wielki strumień lodowy o powierzchni 175 000 km2 i grubości około 2 kilometrów. Jest to też region najszybszej utraty lodu w Antarktyce.
Spokrewnieni wikingowie spotkali się po 1000 lat. Jeden zginął w Danii, drugi w masakrze w Anglii
10 czerwca 2021, 19:31Przed 1000 lat dwóch blisko spokrewnionych wikingów zginęło gwałtowną śmiercią: jeden na duńskiej wyspie Fionia, drugi w Anglii w dzisiejszym Oxfordzie. Teraz ich szczątki możemy oglądać na wystawie zorganizowanej przez Narodowe Muzeum Danii w Kopenhadze.
Kultura aszelska pojawiła się w Afryce Północnej setki tysięcy lat wcześniej niż sądzono
11 października 2021, 09:08Niewielka dolina Oued Boucherit, położona w basenie Beni Fouda w północno-wschodniej Algierii, jest od ponad 100 lat znana z bogactwa skamieniałości oraz kamiennych narzędzi. Teraz algiersko-hiszpański zespół naukowy prowadzony przez specjalistów z CENIEH (Narodowe Centrum Badań nad Ewolucją Człowieka) doniósł o odkryciu tam najstarszych w północnej Afryce narzędzi kultury aszelskiej.
Średniowieczny kuc bojowy. Rycerskie konie były mniejsze, niż sądzimy
12 stycznia 2022, 09:52W filmach konie średniowiecznych rycerzy są najczęściej przedstawiane jako wielkie silne nieokiełznane zwierzęta. Tymczasem, wedle współczesnych standardów, wiele z nich było zaledwie kucami, wynika z badań, których wyniki ukazały się na łamach Journal of Osteoarcheology.
Gwiazdy w odległych galaktykach są bardziej masywne, niż sądzono
26 maja 2022, 08:53Naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze, badając populacje gwiazd poza Drogą Mleczną, dokonali odkrycia, które może zmienić nasze rozumienie wielu procesów astronomicznych, w tym tworzenia się czarnych dziur, powstawania supernowych oraz tego, dlaczego galaktyki umierają.
Księżyc powstał w ciągu... kilku godzin
11 października 2022, 09:37Większość współczesnych teorii dotyczących powstania Księżyca mówi, że miliardy lat temu w Ziemię uderzył obiekt wielkości Marsa, zwany Theią. W wyniku kolizji pojawiła się olbrzymia liczba szczątków, które krążąc wokół Ziemi przez miesiące i lata, uformowały Księżyc. Jednak autorzy autorzy najnowszych badań, w ramach których przeprowadzono symulację w wysokiej rozdzielczości, uważają, że Księżyc powstał... w ciągu kilku godzin.
Polacy chcą implantować jonami stare księgi i drewniane zabytki
31 marca 2023, 08:06Dzięki pracy naukowców z Narodowego Centrum Badań Jądrowych oraz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego lepiej można będzie chronić zabytki wykonane z materiałów drewnopochodnych, jak np. książki czy rzeźby. Okazuje się, że trwałość wchodzącej w ich skład celulozy można zwiększyć techniką implantacji jonów.
Celtowie założyli Morawach najstarszy warsztat szklarski na północ od Alp
24 lipca 2023, 10:37Němčice na Morawach to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych kultury lateńskiej (V-I w. p.n.e.) w Europie Środkowej. Kultura ta była charakterystyczna dla ludności celtyckiej, a Němčice znajdują się na szlaku bursztynowym pomiędzy Nową Cerekwią w województwie opolskim, a Roseldorf w Dolnej Austrii. Po 20 latach badań archeolodzy wykazali, że znajdowało się tam najstarsze centrum produkcji szkła na północ od Alp.
Skąd się biorą wielokrotne układy gwiazd? Mamy pierwsze obserwacje ich powstawania
18 stycznia 2024, 16:41Ponad 80% gwiazd o masie większej od Słońca istnieje w układach podwójnych lub wielokrotnych. Kluczowe pytanie, na które od dawna usiłowali odpowiedzieć astronomowie brzmiało, czy gwiazdy te narodziły się w takich układach, czy też powstały osobno i z czasem zbliżyły się do siebie, tworząc układy. Dotychczas przeprowadzane symulacje komputerowe pokazywały, że gwiazdy już rodzą się w układach wielokrotnych. Jednak astronomowie chcieli przekonać się, jak jest naprawdę. Ostatnie obserwacje za pomocą teleskopu ALMA pozwoliły w końcu rozwiązać tę zagadkę.
Narodowe Centrum Badań Jądrowych sprawdza, jak fotoparowanie pyłu wpływa na ewolucję galaktyk
8 maja 2024, 07:38Naukowcy z Zakładu Astrofizyki Narodowego Centrum Badań Jądrowych badali fotoparowanie pyłu międzygwiazdowego i znaczenie tego zjawiska dla ewolucji galaktyk. Pył, ważny element ośrodka międzygwiazdowego, wpływa na powstawanie nowych molekuł, ochładzanie gazu – co z kolei wpływa na tworzenie gwiazd – rozkład energii w galaktykach, pozwala nam też na szacowanie właściwości fizycznych galaktyk, jak tempo formowania się gwiazd czy ich łączna masa.
